Obniżka podatku VAT na podstawowe artykuły żywnościowe z 5 proc. do 0 proc. ma częściowo zmniejszyć spory o wzrost cen produktów spożywczych w sklepach. Jak się okazuje, na jego powstrzymanie nie ma jednak szans, bo mocno rosną koszty produkcji, transportu czy energii. Tym samym branży handlowej nie podoba się konieczność informowania o obniżce stawki VAT przy sklepowych kasach.

Inflacja szaleje już od ponad pół roku. Według danych GUS w lipcu 2021 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w ujęciu rocznym o 5 proc., a w grudniu już o 8,6 proc. Konsumenci od kilku miesięcy widzą rosnące ceny podstawowych produktów w sklepach i muszą coraz głębiej sięgać do portfela. Cen nie da się utrzymać, dostawcy je podnoszą i trudno prowadzić biznes bez podwyżek. Nawet największe sieci bardzo negocjują z dostawcami, którzy chcą podnosić ceny produktów nawet o 20 proc.

Priorytetem branży handlowej jest dostarczenie produktów najwyższej jakości przy możliwie najniższej cenie. Ta cena musi być też uczciwa wobec całego łańcucha dostaw, dlatego przedsiębiorcy muszą brać pod uwagę zobowiązania złożone nie tylko klientom, ale też dostawcom. Właściciele cały czas monitorują koszyk zakupowy i podejmują też zawczasu odpowiednie działania, żeby przygotować się na spodziewany wzrost cen. Przykładem są zakontraktowane partie wybranego towaru o określonej cenie.

Jak informowaliśmy, we wtorek premier Mateusz Morawiecki przedstawił tarczę antyinflacyjną 2.0, która zakłada m.in. obniżkę stawek VAT na żywność do 0 proc. Projekt nie przewiduje wprowadzenia zerowego VAT-u na wszystkie produkty spożywcze, a jedynie na te, które dziś objęte są już najniższą stawką tego podatku (5 proc.). Obniżka obejmie znaczną część podstawowych artykułów, m.in. mięso, warzywa i owoce, zboża, produkty mleczarskie, tłuszcze i oleje, wody, czy napoje bezalkoholowe o zawartości minimum 20 proc. soku.

Jednak podwyżek cen w sklepach nie da się uniknąć.  W związku z wysoką inflacją należy spodziewać się dalszych wzrostów cen, w tym również cen żywności. Inflacja nie jest zjawiskiem, które zakończy się w ciągu kilku miesięcy, zwłaszcza tak wysoka i dynamiczna jak w Polsce. Sam fakt obniżenia VAT na produkty objęte obecnie 5 proc. stawką tego podatku zdaniem większości ekspertów nie musi przełożyć się na obniżenie cen odpowiednio o 5 proc.

Handel jak zawsze dostosuje się do obowiązujących przepisów i na pewno ceny, tam gdzie to będzie wymagane, zostaną obniżone o wartość 5 proc. VAT zgodnie z przepisami. Tym bardziej, że zmiana VAT musi zostać odnotowania na paragonach i danych z kas fiskalnych i nie ma tu miejsca na błąd. Trudno jednak ocenić, czy rzeczywiście ceny przez to staną się niższe, ponieważ jak wspomniano, nie zależy to tylko od handlowców.

Sieci handlowe o obniżce VAT na żywność będą musiały informować klientów. Pojawi się bowiem obowiązek umieszczenia przy kasie w sklepie "czytelnej informacji, że od dnia 1 lutego 2022 r. do dnia 31 lipca 2022 r. dla towarów spożywczych obowiązuje stawka podatku od towarów i usług obniżona do wysokości 0 procent". Branża nie popiera pomysłu wdrożenia nakazu umieszczania przy kasach informacji o obniżce VAT na żywność. Rząd poinformował społeczeństwo o obniżce VAT za pośrednictwem środków masowego przekazu i handel nie moze być platformą komunikacji w tym zakresie.