Mycie i dezynfekcja w gastronomii
Wszystkie branże przemysłu spożywczego, jak również zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego i otwartego, nie mogą prowadzić swojej działalności bez opracowanych, skutecznych programów mycia i dezynfekcji. Bez wdrożenia tych zabiegów niemożliwe jest spełnienie postanowień wynikających z ustawodawstwa polskiego i Unii Europejskiej, jak również produkcja żywności właściwej jakości zdrowotnej oraz zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym żywności (Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych; Ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia).
W programie sanitarnym zakładu najistotniejsze jest opracowanie przez kierownictwo zakładu procedury mycia i dezynfekcji oraz wykonawczych instrukcji higienizacji powierzchni pomieszczeń poszczególnych stref produkcyjnych, magazynowych, sprzętu, wyposażenia, personelu. Niezbędne jest także opracowanie planu/harmonogramu mycia i dezynfekcji zakładu, który uwzględnia m.in.:
- częstotliwość prowadzenia zabiegów higienizacyjnych (doraźnie, codziennie, okresowo);
- metodę mycia - mycie mechaniczne sterowane ręcznie (Clean Out of Pleace - COP), mycie mechaniczne sterowane automatycznie (Clean In Place - CIP), mycie ręczne;
- rodzaj, stężenie i czas działania stosowanych chemicznych środków myjących;
- metodę dezynfekcji - chemiczna, z wykorzystaniem preparatów chemicznych lub fizycznych metod dezynfekcji (gorące powietrze, para lub woda, promieniowanie UV);
- sposób suszenia umytych powierzchni;
- wskazuje dedykowany dokument wykonania czynności.
Proces mycia może być prowadzony ręcznie lub mechanicznie. Musi on zapewnić brak pozostałości chemicznych, jak również obecności drobnoustrojów, określany jako liczba jednostek tworzących kolonie na cm2 powierzchni. Na skuteczność mycia mają wpływ cztery podstawowe parametry:
- działanie mechaniczne na znajdujące się na powierzchni osady,
- działanie chemiczne detergentów, środków zmiękczających wodę oraz środków nabłyszczających naczynia,
- temperatura wody myjącej i płuczącej,
- czas mycia.
Czynniki te są ze sobą wzajemnie powiązane. Redukcja jednego czynnika (np. czasu) może być wyrównana przez odpowiednie zwiększenie jednego lub kilku pozostałych czynników (np. mechaniki mycia, użycia stężonych preparatów chemicznych).